Τι είναι οι κιρσοί;
Οι κιρσοί χαρακτηρίζονται από τη μόνιμη παθολογική διαστολή των επιφανειακών φλεβών των κάτω άκρων, σε συνδυασμό με αλλοίωση του τοιχώματος τους. Όσον αφορά την αιμοδυναμική, υπάρχει μια βαλβιδική δυσλειτουργία η οποία μεταφράζεται σε παλινδρόμηση του αίματος στην όρθια στάση, το οποίο αντί να επιστρέφει πίσω στην καρδιά, λιμνάζει στις παθολογικές αυτές φλέβες.
Σε συνάρτηση με το μέγεθος τους διακρίνονται σε κιρσούς > 3mm, σε δικτυωτούς κιρσούς και σε ευρυαγγείες (τηλεαγγειεκτασίες).
Πρόκειται για μια πολύ συχνή πάθηση. Μετά από την ηλικία των 40 ετών, 50% του πληθυσμού εμφανίζει δικτυωτούς κιρσούς και/ή ευρυαγγείες και περίπου το 15% κιρσούς σοβαρής μορφής.
Οι κιρσοί χαρακτηρίζονται από τη μόνιμη παθολογική διαστολή των επιφανειακών φλεβών των κάτω άκρων, σε συνδυασμό με αλλοίωση του τοιχώματος τους. Όσον αφορά την αιμοδυναμική, υπάρχει μια βαλβιδική δυσλειτουργία η οποία μεταφράζεται σε παλινδρόμηση του αίματος στην όρθια στάση, το οποίο αντί να επιστρέφει πίσω στην καρδιά, λιμνάζει στις παθολογικές αυτές φλέβες.
Τι είναι οι φλέβες;
Φλέβες είναι τα αγγεία που παίρνουν το χρησιμοποιημένο αίμα επιστρέφοντάς το στις δεξιές καρδιακές κοιλότητες και από κει στους πνεύμονες για εκ νέου πρόσληψη οξυγόνου κ αποβολή διοξειδίου.
Πως λειτουργούν οι φλέβες;
Υπάρχουν δυο φλεβικά σύστημα:
- Το εσωτερικό: Το εσωτερικό σύστημα βρίσκεται μέσα στους μύες και εκμεταλλεύεται την σύσπαση τους για την προώθηση του αίματος Υπάρχουν βαλβίδες κατά μήκος κάθε φλέβας ώστε η ροή να επιτρέπεται μόνο προς την κατεύθυνση της καρδιάς.
- Το εξωτερικό ή επιφανειακό: Το επιφανειακό σύστημα είναι βοηθητικό και δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί την μυϊκή αντλία. Έχει βαλβίδες που αποτρέπουν την παρεμπόδιση αίματος και μέσω της βαρύτητας και των κάθε των φλεβών παροχετεύει το αίμα στο εσωτερικό ( Εν τω βάθει) σύστημα σε διάφορες ανατομικά ζώνες που ονομάζονται συμβολές.
Η Θρόμβωση τμημάτων του εσωτερικού φλεβικού συστήματος είναι επικίνδυνη γιατί αν μείνει αθεράπευτη μπορεί να επηρεάσει πιο κεντρικά φλεβικά στελέχη και να οδηγήσει είτε σε πνευμονική εμβολή είτε σπάνια σε φλεβική γάγγραινα.
Πότε οι φλέβες έχουν ιατρικό πρόβλημα;
Οι βασικές παθήσεις των φλεβών είναι:
- Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση
- Επιπολής θρομβοφλεβίτιδα
- Φλεβική ανεπάρκεια / φλεβικά έλκη
Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ)
Οι θρόμβοι σχηματίζονται όταν κύτταρα του αίματος συγκολλούνται μεταξύ τους με αποτέλεσμα να φράσσουν τα αιμοφόρα αγγεία.
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ) είναι ένας θρόμβος που σχηματίζεται μέσα σε μια εν τω βάθει (βαθιά και όχι επιφανειακή) φλέβα,συνήθως στο πόδι.
Αν δεν αντιμετωπιστεί ιατρικά, ένα τμήμα του θρόμβου υπάρχει κίνδυνος να αποσπαστεί και να φτάσει ως τους πνεύμονες, οπότε θα εμποδίσει τη ροή του αίματος.
Η περίπτωση αυτή λέγεται πνευμονική εμβολή (ΠΕ) και ενδέχεται να αποβεί μοιραία αν δεν ανιχνευτεί και δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Συμπτώματα
Συμπτώματα που πρέπει ΑΜΕΣΑ να μας οδηγήσουν στον γιατρό είναι:
- Διόγκωση/ πρήξιμο της γάμπας.
- Αίσθημα καύσους με ή χωρίς πόνο.
- Αίσθημα βάρους στο στήθος/ δύσπνοια
Ιδίως μετά από πρόσφατο χειρουργείο ή περίοδο παρατεταμένης ακινησίας όπως πολύωρο ταξίδι ή σε περιπτώσεις θρομβοφιλίας απαιτείται άμεση έναρξη αντιπηκτικών, χρήση ελαστικής κάλτσας και σε προχωρημένες περιπτώσεις εισαγωγή σε κλινική για ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων και παρακολούθηση.
Τι είναι θρόμβωση:
Η στάση αίματος, η αύξηση της πυκνότητάς του και τραυματισμοί μπορεί να οδηγήσουν σε Θρόμβωση, τη πήξη δηλαδή του αίματος μες το αγγείο.
Τι είναι θρομβοφιλία:
Υπάρχουν γενετικές ή και επίκτητες παθήσεις που ονομάζονται θρομβοφιλίες. Είναι ομάδα παθήσεων όπου για κάποιο λόγο η διαδικασία της πήξης του αίματος είναι βεβαρημένη. Συνήθως χρειάζεται μόνο παρακολούθηση, υπάρχουν όμως και σοβαρές καταστάσεις όπου η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων επιβάλλεται. Για αυτό άνθρωποι με γνωστή θρομβοφιλία, γυναίκες με ιστορικό αυτόματων αποβολών ή άτομα με ιστορικό καρδιοπάθειας σε νέα ηλικία πρέπει να συμβουλεύονται αγγειολόγο.
Τι είναι φλεβική ανεπάρκεια;
Είναι η αδυναμία της φλέβας να λειτουργήσει και να στείλει το αίμα πίσω στην καρδιά. Πιο επιρρεπές είναι το επιφανειακό φλεβικό σύστημα των ποδιών καθώς η βαρύτητα είναι συνεχώς αντίθετα στη ροή αίματος και επιπλέον δεν βοηθά στην κίνηση η μυϊκή αντλία.
Συμπτώματα : Όταν οι βαλβίδες γίνουν ανεπαρκείς (μπορεί να συνυπάρχει γενετική προδιάθεση) το αίμα κινείται αντίθετα στα πόδια με αποτέλεσμα συσσώρευση του στα άκρα, πρήξιμο, οίδημα, και φλεβική υπέρταση. Είναι μια προοδευτική νόσος, δηλαδή όσο μένει αθεράπευτη επηρεάζονται όλο και περισσότερες φλέβες.
- Φλέβες μονίμως διατεταμένες με οφιοειδή (ζικ-ζακ) πορεία (κιρσοί)
- Πόδια πρησμένα ιδίως μετά από ορθοστασία-ακινησία
- Κράμπες και κνησμός
- Αίσθηση βάρους και κούρασης στις γάμπες
Σε προχωρημένες καταστάσεις καφέ χρωματισμός του δέρματος στη κνήμη και έλκη (πληγές) στα σφυρά. Καλό είναι η φλεβική ανεπάρκεια να διαγιγνώσκεται κ να αντιμετωπίζεται στα αρχικά στάδια. Ανάλογα με τη φλέβα που πάσχει η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική, φαρμακευτική ή χειρουργική.
Επιπολής θρομβοφλεβίτιδα
Είναι μια επιπλοκή της φλεβικής ανεπάρκειας του επιφανειακού φλεβικού συστήματος. Είναι μια άσηπτη μη ειδική φλεγμονή (για αυτό δεν χρειάζεται χορήγηση αντιβιοτικών) δεν πρέπει να συγχέεται με την μεταναστευτική Θρομβοφλεβιτιδα που είναι σύμπτωμα σοβαρών παθολογικών παθήσεων. Χρειάζεται πάντως ιατρική επίβλεψη και παρακολούθηση με τρίπλεξ.
Ο κίνδυνος είναι πάντα ο θρόμβος να επεκταθεί στο Εν τω Βάθει σύστημα ή να αποσπαστεί και να εμβολίσει τους πνεύμονες (πνευμονική εμβολή)
Τι πρέπει να προσέχουμε
- Ερυθρότητα του δέρματος κατά μήκος της φλέβας. Ιδιαίτερα αν επεκτείνεται κεντρικότερα προς το μηρό.
- Η ερυθρότητα τις πρώτες μέρες συνδυάζεται με καυστικό πόνο και έντονη σκληρία που μπορεί να ψηλαφηθεί.
Έχω κιρσούς και χρειάζεται να χειρουργηθώ
Ποια τα είδη των επεμβάσεων και ποια είναι η κατάλληλη επέμβαση για μένα.
- μικροχειρουργική εκτομή σαφηνούς
- συρρίκνωση σαφηνούς με laser
- συρρίκνωση σαφηνούς με υπέρηχους
- συρρίκνωση σαφηνούς με ατμό
- σύγκλιση σαφηνούς με αφρό (foam)
Κάθε περίπτωση πρέπει να εξατομικεύεται. Χρειάζεται να γίνει αγγειοχειρουργική εκτίμηση και ακολούθως φλεβικό mapping με τρίπλεξ. Ανάλογα με την έκταση της ανεπάρκειας και το μέγεθος των κιρσών συστήνεται και η ανάλογη θεραπεία.
Πόσο διαρκεί το χειρουργείο;
Γύρω στη μια ώρα και είναι αναίμακτο. Σε κάθε περίπτωση η επέμβαση θεωρείται ημέρας, δηλαδή ο ασθενής έρχεται το πρωί και μπορεί να φύγει την ίδια ημέρα. Ο χρόνος αποθεραπείας είναι περίπου μια εβδομάδα.