ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ – ΕΛΚΩΝ

Διαβητικό πόδι

Είναι μία συχνή πάθηση των αρτηριών των κάτω άκρων όταν λόγω αθηρωματικής πλάκας γίνεται στένωση ή και απόφραξη τμήματος ή τμημάτων αρτηριών. Τα συμπτώματα στην αρχή της νόσου είναι ήπια και εμφανίζονται μόνο κατά τη διάρκεια άσκησης (δηλαδή περπάτημα ή τρέξιμο).

Στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, η ετήσια επίπτωση έλκους του άκρου ποδός μεταξύ διαβητικών είναι 2%. Ο διαβήτης αποτελεί την πιο συχνή αιτία ακρωτηριασμού μη τραυματικής αιτιολογίας. Περίπου 1% των διαβητικών ασθενών θα υποστούν ακρωτηριασμό κάτω άκρου. Η παθολογία του διαβητικού ποδιού εκδηλώνεται ως φλεγμονή και /ή εξέλκωση στον άκρο πόδα συνέπεια της διαβητικής νευροπάθειας και/η της περιφερικής αγγειοπάθειας.

διαβητική περιφερική νευροπάθεια

Η διαβητική περιφερική νευροπάθεια (οριζόμενη ως η παρουσία συμπτωμάτων ή και σημειολογίας περιφερικής νευρικής δυσλειτουργίας σε ασθενείς με διαβήτη), αποτελεί τον νούμερο 1 παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη έλκους. Αποτελεί την πιο συχνή επιπλοκή του διαβήτη, που οδηγεί στην ανάπτυξη ελκών , που ενδεχομένως καταλήγουν σε ακρωτηριασμό. Η αναφερόμενη επίπτωση διαβητικής περιφερικής νευροπάθειας καταγράφεται μεταξύ 16% μέχρι και 66% , αυξάνεται δε σε περιστατικά μακροχρόνιου διαβήτη με φτωχή ρύθμιση γλυκόζης.

Συμπτώματα

Ο ασθενής δεν μπορεί να καταλάβει διαταραχές θερμοκρασίας, πίεσης, δόνησης , ενώ μειώνεται και η ανταπόκρισή του στον πόνο. Συνήθως εκδηλώνεται μία κατάσταση γνωστή ως παραισθησία των άκρων με κάψιμο και «μηρμίγκιασμα».

Τα συμπτώματα είναι συνήθως χειρότερα το βράδυ και εντοπίζονται στον άκρο πόδα και σπάνια στα χέρια. Σε αυτό το σημείο είναι σημαντική η έναρξη προληπτικής αγωγής.

Περιφερική αγγειακή νόσος

Οι διαβητικοί ασθενείς, σε πολλές περιπτώσεις υποδιαγνώσκονται όσων αφορά την κατάσταση των αρτηριών τους. Αυτό οδηγεί συνήθως σε μη αναστρέψιμες αποφράξεις και ακρωτηριασμούς. Τα πρώιμα συμπτώματα είναι πόνος στην γάμπα κατά την κίνηση και κράμπες. Σε τελικά στάδια της νόσου εμφανίζονται τροφικές αλλοιώσεις και γάγγραινα των δακτύλων ή τμημάτων του άκρου ποδός.

Είναι σημαντικός ο προληπτικός αγγειοχειρουργικός έλεγχος σε κάθε διαβητικό για την αναγνώριση αγγειακής παθολογίας σε πρώιμο στάδιο, αν και οι περισσότεροι ασθενείς ψάχνουν για αγγειοχειρουργό όταν η κατάσταση είναι ήδη μη αντιστρεπτή. Ο κνημοβραχιόνιος δείκτης, σε συνδυασμό με απεικονιστικές μεθόδους του αρτηριακού δικτύου (Triplex, DSA, CTA) βοηθά τον αγγειοχειρουργό να θέσει τη διάγνωση ακόμα και σε υποκλινικό στάδιο

Τα διαβητικά έλκη συνήθως εμφανίζονται σε σημεία πίεσης του άκρου ποδός

Τα διαβητικά έλκη συνήθως εμφανίζονται σε σημεία πίεσης του άκρου ποδός, συνέπεια και των αλλοιώσεων στις αρθρώσεις όπως μέγας ραιβός, προεξέχοντα μετατάρσια, πόδι Charcot κτλ. Οι ασθενείς με τέτοιες διαταραχές και νευροπάθεια έχουν 12 φορές αυξημένο κίνδυνο για έλκη. Σε προχωρήμένες οστικές βλάβες με φλεγμονή, το πόδι χάνει την ικανότητα να φέρει βάρος κάτι που επηρεάζει την δυνατότητα κινητοποίησης του ασθενούς.

Mία φλεγμονή πρέπει να διαγνωστεί σε αρχικά στάδια, ώστε να αποφευχθεί η βλάβη τύπου Charcot

Είναι σημαντικό μία φλεγμονή να διαγνωστεί σε αρχικά στάδια, να ελεγχθεί για αποστήματα ενεργά έλκη, ώστε να αποφευχθεί η προχωρημένη βλάβη τύπου Charcot. Υποψία τίθεται όταν ο ασθενής παραπονιέται για πόνο στον άκρο πόδα όταν έχει βεβαιωμένη νευροπάθεια και απώλεια αισθητικότητας. Η τοπικά αυξημένη θερμοκρασία είναι μία καλή ένδειξη ότι το πόδι βρίσκεται σε οξεία φάση Charcot.

Άλλες παθήσεις που πρέπει να αποκλειστούν περιλαμβάνουν την κυτταρίτιδα , τη σηπτική αρθρίτιδα, το απόστημα, την οστεομυελίτιδα και την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση.

Θεραπεία

Η θεραπεία στοχεύει πάντα στην αποσυμφόρηση του άκρου ποδός , είτε με ειδικές συσκευές ή ειδικά υποδήματα, αποφυγή ορθοστασίας και άρσης βάρους, χειρουργικό καθαρισμό των περιοχών με φλεγμονή ή νέκρωση, κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή για την παραισθησία (μπορεί να συνδυαστεί με συνεδρίες θεραπευτικού Laser).

Τι πρέπει να κάνουμε προληπτικά;

Κάθε ασθενής με περιφερικό έλκος και διαβήτη χρήζει αγγειοχειρουργικής εκτίμησης και πιθανόν αγγειογραφικής μελέτης του άκρου ποδός. Επεμβάσεις όπως η αγγειοπλαστική, ενδρατηρεκτομή, και παρακάμψεις αρτηριών με μόσχευμα, είναι συχνά σωτήριες για την βιωσιμότητα του σκέλους.

Σε επιλεγμένα περιστατικά , μπορεί να εφαρμοστούν στο ιατρείο συνεδρίες καρβοξυθεραπείας σε συνδυασμό με πρεσοθεραπεία (lymphassist), με σκοπό την αύξηση της μικροκυκλοφορίας, και την γρηγορότερη επούλωση τυχόν ελκών.